Carl Gustav Jung (1875-1961)
Behandeling
De behandeling is breed van aard. Het specifieke leeronderdeel wordt getraind, zoals het technisch of begrijpend lezen, de spelling of het rekenen. Daarnaast is er veel aandacht voor de werkhouding en de emoties rondom leren.
Als het kind ontmoedigd is of het leren eigenlijk al heeft opgegeven, heeft het louter uitleg geven en oefenen van leerstof weinig zin. Het kind staat niet open voor deze informatie. De werkhouding van het kind, de emoties rondom het leren en de leerachterstanden kunnen sterk van invloed zijn op het leersucces. Een geïntegreerde behandeling, waarbij er aandacht is voor alle relevante aspecten rondom het leren is essentieel.
Aandachtspunten van een geïntegreerde behandeling zijn:
- het specifieke leeronderdeel, bijvoorbeeld het technisch of begrijpend lezen, de spelling of het rekenen wordt direct getraind.
- neuropsychologische aspecten, zoals aandacht, geheugen en planning.
- leer- en denkvaardigheden. Het stimuleren van het abstract denken en het leggen van verbanden. Het bevorderen van het inzicht in de leerstof in plaats van trucjes uit het hoofd leren.
- werkhouding, zoals motivatie, frustratietolerantie, doorzettingsvermogen.
- leren omgaan met emoties, zoals angst, ontmoedigd zijn, nervositeit, boosheid en verontwaardiging.
- sociale vaardigheden, bijvoorbeeld het herkennen van nonverbale signalen, het inzicht krijgen in morele regels, het zich verplaatsen in de ander en empathie.
- gedragsvoorlichting, bijvoorbeeld hoe de hersenen werken of welke consequenties een bepaald profiel van sterke en zwakke vaardigheden heeft in de praktijk van alledag.
Werkhouding en emoties
In de behandeling wordt veel aandacht besteed aan de werkhouding van het kind en de emoties rondom het leren. De ervaring heeft geleerd dat deze heel belangrijk zijn voor het leerproces van het kind. Als het kind ontmoedigd is, niet open staat voor informatie of in het hoofd met heel andere dingen bezig is, kan je veel leerstof aanbieden, maar het komt niet aan of het beklijft niet.
Belangrijke doelen in de begeleiding zijn:
Zelfinzicht
Het is belangrijk dat het kind inzicht krijgt in eigen emoties en in eigen sterke en zwakke kanten en daarmee leert omgaan. Als je ergens goed in bent, kun je daarmee zwakkere vaardigheden compenseren. Ook geven sterke vaardigheden een gevoel van kracht en zelfvertrouwen.
Om te werken aan de zwakke vaardigheden is het noodzakelijk om deze eerst onder ogen te durven zien en te leren verdragen. Een realistische en tegelijkertijd optimistische leerhouding wordt gestimuleerd. Er kunnen achterstanden en problemen zijn, maar met oefening en inspanning wordt het altijd beter dan op dit moment.
Het doel is dat het kind het leerprobleem op den duur als uitdaging gaat zien, zich niet laat ontmoedigen door moeilijke opdrachten en dat het dingen leuk gaat vinden die het eerst niet kon en niet wilde doen.
Openheid
Het open staan voor nieuwe informatie is een belangrijke voorwaarde voor een goed leerproces. Kinderen met leerproblemen hebben het bijvoorbeeld al vaak bij voorbaat opgegeven. Ze denken snel dat het te moeilijk voor hun zal zijn en kunnen daardoor niet meer aandachtig luisteren naar de uitleg van de leerkracht.
Nieuwe dingen leren vergt daarnaast een zekere “nederigheid”, hoe raar dit ook mag klinken. Het is het erkennen dat je nog niet alles weet en dat er andere, misschien wel betere manieren zijn om zaken aan te pakken.
Flexibiliteit
Een flexibele houding is erg belangrijk in het leven. Veel kinderen met leerproblemen hebben moeite met deze flexibiliteit. Zij zijn allang blij dat ze zich staande hebben gehouden op school en laten een eenmaal geleerd trucje niet graag varen.
Het flexibel inspringen op nieuwe situaties vereist dat het kind de nieuwe opdracht aandachtig bekijkt en niet meteen grijpt naar bekende routines na slechts een glimp te hebben geworpen op de opdracht. Het vergt het afremmen van de impulsiviteit en inzicht in de leerstof.
Voor het ontwikkelen van flexibiliteit en abstractievermogen is het belangrijk dat het kind ambivalentie en onzekerheid leert verdragen en niet koste wat kost meteen naar vastigheid zoekt. Ontdekken betekent dat je het nog niet zeker weet. Het rustig vergelijken van verschillende werkwijzen vergt dat je de vertrouwde manier tijdelijk loslaat. Ook is er moed nodig om boven de leerstof uit te stijgen en zelf nieuwe verbanden te leggen, die misschien wel afwijken van wat je omgeving zegt.
Anders
Andere belangrijke doelen van begeleiding zijn: het stimuleren van de innerlijke motivatie en ambitie, het ontwikkelen van mentale discipline en doorzettingsvermogen, zelfverantwoordelijkheid en het zin krijgen in leren en ontdekken.